Κέρκυρα: Σεργιάνι στην παλιά πόλη

Κείμενο: Ηλέκτρα Φατούρου
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας, Παναγιώτης Σαρρής

Στα καντούνια, στα παλάτια, στα φρούρια. Στα χνάρια της Δύσης, στην κουλτούρα του Ιονίου. Αν διψάς για σεργιάνι, πού καλύτερα από την παλιά πόλη της Κέρκυρας;

Από το Νέο Φρούριο, στο Παλιό. Τα ανήλιαγα καντούνια της Παλιάς Πόλης και στην άκρη το καμπαναριό του Αγίου Σπυρίδωνος

Από πού να ξεκινήσεις; Λες και το πιο απόμερο σημείο είναι προμελετημένο ούτως ώστε να μαγεύει. Κάθε παγκάκι, κάθε καντούνι, κάθε στροφή.

Ως μια περιτοιχισμένη πολιτεία ξεκίνησε όλο αυτό που βλέπεις. Απόρθητη απ’ τους Τούρκους, απροσπέλαστη. Το προπύργιο της χριστιανοσύνης στο βορειότερο νησί του Ιονίου. Η πύλη της Δύσης στην είσοδο της Αδριατικής.

Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Ανδεγαυοί, Βενετοί, Γάλλοι, Βρετανοί και Ρώσοι, έβαλε ο καθένας το δικό του λιθαράκι, χάρισαν στην Κέρκυρα μια προσωπικότητα πολυπολιτισμική.

Χίλιες δυο διαφορετικές κουλτούρες σμίλεψαν παλάτια, διαμόρφωσαν συνειδήσεις, μπόλιασαν με δυτικό αέρα τις λέξεις και τις κερκυραϊκές συνήθειες. Καντάδες στα καντούνια, φιλαρμονικές στο πάλκο, πετάνκ στη Γαρίτσα, σοφρίτο και μπουρδέτο στις κουζίνες. Παραστάσεις και μυρωδιές μοναδικές.

Φτιαγμένες, λες, για να μη θυμίζει σε τίποτα «Ελλάδα» αυτό που αντικρίζεις. Μεγαλοπρέπεια, αριστοκρατία, αρχοντιά και ένας τίτλος που τα λέει όλα· από την UNESCO η Κέρκυρα είναι κηρυγμένη σε «μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς»!

Παλιό και Νέο Φρούριο τα μόνα σου σημάδια. Κι απλά κινείσαι ανάμεσά τους, με όλες τις αισθήσεις σε εγρήγορση. Οι τιλιές, ολάνθιστες στη Σπιανάδα, σπάνε τη μύτη. Χωρισμένη σε άνω και κάτω, η μεγαλύτερη πλατεία των Βαλκανίων είχε αρχικά χρησιμότητα αμυντική. Τώρα στα χορτάρια παίζουν κρίκετ, στο πάλκο διοργανώνουν συναυλίες, οι καμάρες του Λιστόν παραμένουν το πιο κοσμοπολίτικο σημείο συνάθροισης.

Το καντούνι του αγίου τη νύχτα

Σε έπιασε, τώρα, να θυμάσαι τους ποπολάρους και το αρχοντολόι, το Libro D’ Oro και τα 400 χρόνια ενετοκρατίας – κατά τα οποία 277 κερκυραϊκές οικογένειες αποτελούσαν την άρχουσα τάξη, εξέλεγαν το Μεγάλο Συμβούλιο.

Περασμένα μεγαλεία. Ολοι οι καλοί περνάνε (πλέον) από εμπρός του. Και οι πάντες βγαίνουν έξω! Ερωτευμένοι και τσακωμένοι, Κερκυραίοι και τουρίστες, σαν να μην μπορεί κανείς τους να χορτάσει το ανυπέρβλητης αξίας πολιτισμικό πάντρεμα.

Τα (χτισμένα επί Αγγλοκρατίας) Ανάκτορα των Μιχαήλ και Γεωργίου από τη μια, οι πρώτες (βενετσιάνικες) πολυκατοικίες της Ελλάδας απ’ την άλλη. Κεραμοσκέπαστες, ψιλόλιγνες, ξεφτισμένες -κόκκινο και ώχρα τα χρώματα της Κέρκυρας-, μια πυκνή μάζα που ορθώνεται μέχρι και πέντε ορόφους ψηλά.

Τόσο κοντά-κοντά είναι βαλμένες, να μη χωράνε πια μπαλκόνια, οι μπουγάδες να αιωρούνται πάνω απ’ το κεφάλι, μια εικόνα που στην Κέρκυρα μαθαίνεις καλά. Να είναι ασφαλείς, αυτό είχε σημασία, δεν έχτιζαν σε πλάτος, αλλά σε ύψος, στριμώχνονταν εντός ορίων, όσοι περισσότεροι μπορούσαν, φωλιασμένοι ανάμεσα στα δύο φρούρια.

Η μελωδία της ιστορίας
Ισα που χωράς να περάσεις από κάποια καντούνια – ανάσες (και ήλιο) αποζητάς στα ξέφωτα και στις πλατείες. Στέρνες και πλατείες ήταν ο πνεύμονας κάθε γειτονιάς. Καμπιέλλο, Εβραϊκή συνοικία, συνοικία των Αγίων Πατέρων· ένα πανέμορφο σεργιάνι με δυσδιάκριτα σύνορα.

Θέα σε Μουράγια και πόλη, από το Νέο Φρούριο

Μικροπωλητές, εστιατόρια και ταβερνάκια μπλέκονται στα χνάρια του San Giacomo – πρώην Loggia dei Nobili, εν συνεχεία θέατρο που φιλοξένησε θρυλικές όπερες, σημερινό Δημαρχείο. Μες στη βαβούρα ξανά. Εως τη Μητρόπολη και το καντούνι του «Αγίου» όπου αναγκαστικά σωπαίνεις. (Του Αγίου Σπυρίδωνα! Στην Κέρκυρα δεν τα ρωτάς αυτά.)

Εχουν μια ιδιαίτερα προσωπική σχέση με τον προστάτη τους οι κάτοικοι. Ενδεικτικό είναι πως κάθε χρόνο 4 λιτανείες περιφέρουν το σκήνωμά του, πάντα με τη συνοδεία φιλαρμονικής. Πακέτο πάνε αυτά τα δύο. Είναι αλήθεια. Κέρκυρα είναι ο Αγιος και η μουσική! Οι νότες συνοδεύουν το κάθε σου βήμα, δραπετεύουν απ’ όλες τις «μπάντες», μουσική ακούς όπου κι αν βρεθείς.

Το ανάγλυφο πηγάδι της Κρεμαστής, στην καρδιά του Καμπιέλλου 

Από τους Τροβαδούρους της Αγάπης που παίρνουν τους δρόμους με τις παραδοσιακές φορεσιές τους, τους φοιτητές (Μουσικών Σπουδών) εντός του Παλαιού Φρουρίου ή από τα ενδότερα των 4 (κερκυραϊκών) φιλαρμονικών. 18 μετράς στο νησί. Απλωμένες από Βορρά προς Νότο, στα 4  σημεία του ορίζοντα.

Κι αν αναρωτιέσαι πώς και φημίζονται για τη μουσική τους φλέβαοι Κερκυραίοι, είναι απλό: γιατί από το 1840 είχαν όλοι τη δυνατότητα να ανακαλύψουν (και να καλλιεργήσουν) το ταλέντο τους, παντού και δωρεάν!

Οι φιλαρμονικές ηχοχρωματίζουν τους δρόμους της Κέρκυρας

Πάντως, η αρχαιότερη όλων είναι η Παλαιά Φιλαρμονική, η «κόκκινη», αυτή που πρώτη έπαιξε τον «ύμνο» το 1864, που με βασιλικό διάταγμα κατέληξε να είναι ο «εθνικός». Δικαιωματικά σχεδόν, σε συστήνει στο «Μουσείο Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας» -στον πρώτο όροφο του ιδρύματος-, όπου όλος ο πλούτος της μουσικής παράδοσης αντηχεί πίσω από γυάλινες προθήκες...

Κόσμος μπαίνει κόσμος βγαίνει στο Παλαιό Φρούριο, τη Φορτέτσα, το αρχιτεκτονικό αριστούργημα οχυρωματικής τεχνικής που φιλοξενεί πλήθος κόσμου, όλες τις ώρες της ημέρας - είναι πάντα ανοιχτό.

Πύλη στον χρόνο, η συνέχεια των αψίδων του παλατιού

Πάνω-κάτω στη γέφυρα που στεφανώνει την Κόντρα Φόσα (την υδάτινη τάφρο) και ουσιαστικά το μετατρέπει σε νησί. Αν κοιτάξεις χαμηλά, μετράς 160 και κάτι παράγκες ψαράδων. Αν κοιτάξεις ψηλά, στις δυο κορυφές του, δύο μεγάλοι Πύργοι -ο Πύργος της Ξηράς και ο Πύργος της Θάλασσας- της χαρίζουν το όνομα Corfu (πόλη των κορυφών δηλαδή).

Μαρμαρώνεις για ακόμα μια φορά εμπρός στο Ανάκτορο του τάγματος των Μιχαήλ και Γεωργίου, την κατοικία του πρώτου Αγγλου αρμοστή Maitland, φτιαγμένη από μαλτέζικη πέτρα, στεφανωμένη με δωρικούς κίονες.

Κατάμεστη όλες τις ώρες η παλιά αγορά

Πρώην έδρα των ομώνυμων ιπποτών, βάση της Ιονίου Γερουσίας, θερινή κατοικία της βασιλικής οικογένειας, σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης και στην ανατολική πτέρυγα τη Δημοτική Πινακοθήκη. Ε, πλέον τους το αναγνωρίζεις. Ολα τα εμβληματικά τους κτίρια συνεχίζουν την πορεία τους στον χρόνο -δε διστάζουν να τα επαναχρησιμοποιήσουν-, είναι μνημεία ζωντανά.

Στους Κήπους του παλατιού, πίνεις καφέ και αγναντεύεις το Φαληράκι, το νησάκι του Βίδο, τα Μουράγια, τις κορυφές του Παντοκράτορα.

Και γύρω σου κατάλευκοι ανδριάντες μνημονεύουν όσους έφεραν μαζί τους τη νέα πνοή...

Ο στρατάρχης Schulenburg συνέβαλε τα μέγιστα στην άμυνα της πόλης, ο λόρδος Frederic North επανίδρυσε την Ιόνιο Ακαδημία, ο λόρδος Frederick Adam υλοποίησε το υδραγωγείο κ.ο.κ.

Προτομές, πλακέτες, σε κάθε τοίχο, σε κάθε καντούνι καταδεικνύουν πού έζησε ο τάδε λογοτέχνης,
τι έκανε ο δείνα πολιτικός… Ανοιχτό βιβλίο. Οχι να την περπατήσεις! Να τη διαβάσεις την Κέρκυρα!

                                                 Από : http://www.thetravelbook.gr